Σεπτέμβριος 2019 - OLIVE4CLIMATE

Α) Ταυτότητα έργου

Περιγραφή/Σκοπός

Η κεντρική ιδέα του έργου αφορά στην εκτίμηση του αποτυπώματος άνθρακα που συνδέεται με την παραγωγή ελαιολάδου, προκειμένου να υποστηρίξει τη δημιουργία μιας βιώσιμης αλυσίδας εφοδιασμού και τη βελτίωση των βιολογικών προϊόντων. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην εξέταση και στην σύγκριση των αποτελεσμάτων με στόχο τον προσδιορισμό των καλλιεργητικών σταδίων και τον προσδιορισμό πιθανών άμεσων και έμμεσων μέτρων για τη μείωση των εκπομπών στον κύκλο ζωής του ελαιόλαδου. Η ιδιαιτερότητα του έργου είναι να υπολογίσει το ποσό του άνθρακα που απορροφάται από το οικοσύστημα του ελαιώνα (δέντρο, καρπός, κλάδεμα, έδαφος) και η σύγκριση με τις εκπομπές που συνδέονται με την καλλιεργητική διαδικασία (γονιμοποίηση των φυτών, διαχείριση του εδάφους, λίπανση, κλάδεμα, διαχείριση παρασίτων, συγκομιδή, κλπ.), καθώς και να προσδιορίσει το «νεκρό σημείο» μετά από το οποίο το ποσό του άνθρακα που αποθηκεύεται υπερβαίνει τις εκπομπές που σχετίζονται με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Το αποτύπωμα του άνθρακα παρέχει τις πληροφορίες που απαιτούνται για τη βελτίωση της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος που οδηγεί σε πιστοποίηση του προϊόντος.

Β) Καλές πρακτικές

Οι μέχρι σήμερα καλές πρακτικές που υιοθετήθηκαν και ακολουθήθηκαν από τους συμμετέχοντες ελαιοκαλλιεργητές στα πλαίσια των δράσεων υλοποίησης του έργου είναι:

• Χρήση των αγροτικών κλαδεμάτων για ενέργεια ή ως λίπασμα
• Χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων

Καλές πρακτικές διάχυσης πληροφοριών προς το γενικό κοινό και ενθάρρυνσης αλλαγών συμπεριφοράς:

• Διάδοση των αποτελεσμάτων  (Ημερίδες, Τοπικές ημέρες πληροφόρησης, Συμμετοχή σε Διεθνείς και Εθνικές εκθέσεις, Προσωπικές συναντήσεις)
• Ενημέρωση των παραγωγών για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη σωστή διαχείριση των ελαιώνων
• Προστιθέμενη αξία του τελικού παραγόμενου προϊόντος

Καλές πρακτικές που αναμένονται να προκύψουν  από το έργο:

• Μείωση της χρήσης λιπασμάτων
• Χρήση των αγροτικών κλαδεμάτων για ενέργεια ή ως λίπασμα
• Κάλυψη με πράσινο
• Συντηρητικό (ελαφρύ όργωμα)
• Χρήση εκπυρηνωτικών μηχανημάτων ελιάς
• Χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων

Γ) Αποτελέσματα

Έως τώρα:

-Συγγραφή Εγχειριδίου Βέλτιστων Πρακτικών για τη χρήση της ελαιοκαλλιέργειας ως μέσου για τον μετριασμό της ερημοποίησης λόγω της κλιματικής αλλαγής, τη μείωση των εκπομπών και την ενίσχυση της απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και για τη διαχείριση του εδάφους και των αποβλήτων στον τομέα του ελαιολάδου.

-Βελτίωση πρακτικών διαχείρισης υπολειμμάτων της καλλιέργειας (π.χ. αξιοποίηση κλαδεμάτων, χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας).

Έως το τέλος του έργου:

-Να αποκτήσει και να ελέγξει, σε διάφορα περιβαλλοντικά και κλιματικά πλαίσια στην περιοχή ΜΕΝΑ (Ιταλία, Ελλάδα και Ισραήλ), την αναπαραγωγή λύσεων και πρωτοκόλλων για μια βιώσιμη διαχείριση της παραγωγής ελαιολάδου και των εφοδιαστικών αλυσίδων, δηλαδή με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα, μειώνοντας τις επιπτώσεις ανθρώπινων δράσεων για το περιβάλλον και το κλίμα.

-Να αποκτήσει καινοτόμες και πειραματικές λύσεις, οι οποίες, μέσα από αριθμητικά μοντέλα, επιτρέπουν ένα σωστό ορισμό της ικανότητας δέσμευσης του άνθρακα από τα ελαιόδεντρα και μια βελτιστοποίηση των διαδικασιών εμφύτευσης νέων ελαιόδεντρων.

-Για την παρακολούθηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην αλυσίδα εφοδιασμού ελαιολάδου μέσω της συμμετοχής των παραγωγών για την εκπλήρωση μιας πιστοποίησης υπηρεσιών με άμεσο αντίκτυπο στο ίδιο το προϊόν – για τον καθορισμό ενός συστήματος σήμανσης των προϊόντων και συστημάτων διασφάλισης ποιότητας που σχετίζονται με την Ανάλυση Κύκλου Ζωής και την αξιολόγηση του αποτυπώματος άνθρακα.

-Για την ποσοτικοποίηση στον τομέα των τεχνικών διαφορών και τις κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις από τις στρατηγικές που έχουν εντοπιστεί για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.

-Να αναγνωρίσει τη συμβολή των ελαιώνων στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής μέσω της πιστοποίησης πιστώσεων άνθρακα στην εθελοντικού χαρακτήρα αγορά, μειώνοντας τις εκπομπές και ενισχύοντας την ικανότητα αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του έργου θα προταθούν καινοτόμα μοντέλα καλλιέργειας, αλλάζοντας τις ποικιλίες της ελιάς ή καλλιεργητικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται, προκειμένου να μειωθούν οι γεωργικές εισροές και να αυξηθεί η βιωσιμότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η εφαρμογή του έργου απευθύνεται:

• Σε αγρότες και σε επαγγελματικούς συμβούλους που συνδέονται με τη διαχείριση των ελαιώνων και την ελιά.
• Στον βιομηχανικό τομέα (για τον τομέα του ελαιολάδου), χάρη στις εμπλεκόμενες εμπορικές ενώσεις/αγροτικές οργανώσεις  ως εταίρους στο έργου.
• Σε ομάδες εμπόρων και καταναλωτές.
• Σε άλλους τομείς (π.χ. αμπελοοινικός τομέας, καλλιέργειες ακτινιδίου, κλπ).

Εγχειρίδιο καλών πρακτικών, μεθόδων εφαρμογής, πρωτόκολλα διαχείρισης υποπροϊόντων και αποβλήτων, θα είναι διαθέσιμα στο ευρύ κοινό μέσω της ιστοσελίδας του προγράμματος (www.olive4climate.eu), που θα παραμείνει σε λειτουργία και μετά τη λήξη του προγράμματος.

Στο πλαίσιο του έργου έχει προβλεφθεί η δημιουργία ενός σχεδίου για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου μετά την λήξη του (Δεκέμβριος 2019), το οποίο είναι σε εξέλιξη και μένει να ολοκληρωθεί.

Ενημέρωση του δικτύου μελών μας και πλατφόρμες ενημέρωσης για τις καλές πρακτικές και τα αποτελέσματα του έργου.

Διοργάνωση ενημερωτικών Ημερίδων, Συμμετοχή σε Διεθνείς Εκθέσεις.

Ενημέρωση ομάδων πολιτικής (Υπουργεία, Αγροτικούς Φορείς, Διεπαγγελματικές Οργανώσεις) με επιστολές και προσωπικές συναντήσεις.

Περαιτέρω αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του Olive4Climate, σε σχετικά με τον αγροτικό τομέα, ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα που βρίσκονται σε φάση υλοποίησης ή πρότασης.