Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2022 - LIFE GrIn

Α) Ταυτότητα έργου

Περιγραφή/Σκοπός

Βασικό σκοπό του έργου LIFE GrIn αποτελεί η ενσωμάτωση της διακυβέρνησης για το κλίμα στη διαχείριση των αστικών πράσινων υποδομών, σε τοπικό επίπεδο, μέσα από την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου πολιτικού πλαισίου.

Το έργο προωθεί την ανάπτυξη και εφαρμογή στρατηγικού σχεδιασμού διαχείρισης αστικού πρασίνου για την ενίσχυση της προσαρμογής των πόλεων στην κλιματική αλλαγή, βάσει των αρχών της Δασοκομίας Πόλεων. Σύμφωνα με αυτόν οι Χώροι Αστικού Πρασίνου (ΧΑΠ) δε θα αποτελούν μεμονωμένα και απομονωμένα σημεία, αλλά ένα ολοκληρωμένο σύνολο ζωτικής σημασίας. Η γενικότερη θεώρηση συμπεριλαμβάνει υιοθέτηση Ευρωπαϊκών πολιτικών και εργαλείων, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας και σύνδεσης των χώρων πρασίνου, αποβλέποντας στη δημιουργία ανθεκτικότερων πόλεων στην κλιματική αλλαγή.

Ειδικότερα το έργο στοχεύει στη:

1. Δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για τη διαχείριση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των χώρων αστικού πρασίνου και γενικότερα της πράσινης υποδομής,
2. Ενσωμάτωση και προώθηση Ευρωπαϊκών πολιτικών για την κλιματική αλλαγή στην τοπική αυτοδιοίκηση και τον αστικό σχεδιασμό,
3. Ποσοτικοποίηση και βελτιστοποίηση της επίδρασης των ΧΑΠ σε κλιματικά προβλήματα των πόλεων,
4. Προώθηση της ενσωμάτωση της βιώσιμης διαχείρισης των αστικών χώρων πρασίνου για την προσαρμογή και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής,
5. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των υπευθύνων λήψης αποφάσεων και πολιτών.
   
   

Β) Καλές πρακτικές

Ένα σημαντικό παραδοτέο που έχει ολοκληρωθεί στο πλαίσιο του LIFE GrIn αποτελεί η σύνταξη Κατευθυντήριων γραμμών για τον στρατηγικό σχεδιασμό και τη διαχείριση των χώρων αστικού πρασίνου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Βασικός σκοπός είναι η δημιουργία ενός πρότυπου συστήματος, που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες των αστικών οικοσυστημάτων για την εφαρμογή κυβερνητικής και τη λήψη αποφάσεων. Το σύστημα βασίζεται στις αρχές της Δασοκομίες Πόλεων και τις οικοσυστημικές λειτουργίες, και προωθεί τη διαχείριση των χώρων αστικού πρασίνου με ολιστικό και ενιαίο τρόπο. Το όλο εγχείρημα αφορά αφενός στην αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των χώρων αστικού πρασίνου – αλλά και του συνόλου της πράσινης υποδομής, στοχεύοντας στην πρόβλεψη της προσαρμογής των πόλεων στην κλιματική αλλαγή. Ταυτόχρονα, δίνει έμφαση στην αποτελεσματικότητα των μέτρων της διαχείρισης, που ακολουθείται κάθε φορά.

Οι προδιαγραφές αυτές, ενσωματώνουν και το απαραίτητο Σύστημα δεικτών για την ολοκληρωμένη παρακολούθηση και αξιολόγηση τους. Αυτοί αφορούν στην πλήρη περιγραφή  της κατάστασης και του τρόπου που αυτή διαμορφώνεται μέσα από τη χωρική και χρονική υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου Διαχείρισης, δίνοντας έμφαση στην προσαρμογή στην Κλιματική αλλαγή.

Το αστικό πράσινο αποτελεί έναν σημαντικό πόρο για τις πόλεις και έτσι πρέπει να διαχειρίζεται, προκειμένου να μεγιστοποιούνται οι ωφέλειές του. Ωστόσο, προκειμένου να υφίσταται Στρατηγικό Σχέδιο Διαχείρισης, βασική προϋπόθεση είναι, κάθε Δήμος να αποκτήσει ένα Μητρώο των ΧΑΠ της δικαιοδοσίας του. Σε αυτή τη λογική, το έργο LIFE GrIn, δημιούργησε μία Πλατφόρμας Συνεργασίας και Μητρώου Αστικής Πράσινης Υποδομής. Το Μητρώο αυτό αποτελεί μέρος μίας κεντρικής βάσης δεδομένων, εθνικού επιπέδου, η οποία – με το πέρας του έργου - θα διαχειρίζεται από το ΥΠΕΝ.

Η πληροφορία που περιέχει η πλατφόρμα, περιλαμβάνει δεδομένα που αφορούν σε:

• Ποσότητα ανά τύπο πράσινης υποδομής
• Ποσότητα της ξυλώδους βλάστησης
• Ποιότητα της ξυλώδους βλάστησης, συμπεριλαμβανομένων αξιολογήσεων της γενικής υγείας, των δασοκομικών χαρακτηριστικών και της βιοποικιλότητας
• Χρήση και λειτουργία της πράσινης υποδομής
• Εγγύτητα και διασπορά των χώρων Αστικού Πρασίνου
• Διαχείριση και συντήρηση του αστικού πρασίνου
• Κλιματική Αξία της πράσινης υποδομής

Πρόσβαση στην Πλατφόρμα γίνεται από τον σύνδεσμο https://ngdb.gr/ και η πρόσβαση επιτρέπεται σε διαπιστευμένους χρήστες.

Η ομάδα του έργου LIFE GrIn, με στόχο την ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας, αλλά και του ευρύτερου κοινού, καθώς και τη διάχυση των αποτελεσμάτων, δημιούργησε υλικό όπως:

• Φυλλάδιο Έργου: LIFE_GRIN_brochure-GREEK
• Videos σχετικά με το πρόγραμμα:

https://www.youtube.com/watch?v=qf3PqxSr1VA

https://www.youtube.com/watch?v=-Uukz6jelX8&ab_channel=LIFEGrIn

https://www.youtube.com/watch?v=qZHp15EYGGY&ab_channel=LIFEGrIn 

Γ) Αποτελέσματα

1. Εφαρμογή των Κατευθυντήριων γραμμών για τον στρατηγικό σχεδιασμό και τη διαχείριση των χώρων αστικού πρασίνου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στους Δήμους Αμαρουσίου και Ηρακλείου, οι οποίοι αποτελούν τους πιλοτικούς Δήμους του προγράμματος, δημιουργώντας Πρότυπα Στρατηγικά Σχέδια Διαχείρισης.
2. Εφαρμογή προτεινόμενων μέτρων διαχείρισης και εργασιών, με σημαντικότερη τη δημιουργία εμβληματικού Χώρου Αστικού Πρασίνου στους πιλοτικούς Δήμους. Στον Δήμο Αμαρουσίου έχει ολοκληρωθεί και βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Θωμά – οδός Πρωταγόρα, ενώ στο Ηράκλειο, βρίσκεται στο ρέμα Ερυθραίας και είναι υπό κατασκευή.
3. Εκπαίδευση υπαλλήλων των 2 πιλοτικών Δήμων στη χρήση της Πλατφόρμας Συνεργασίας και ενημέρωση του Μητρώου με ΧΑΠ, οι οποίοι βρίσκονται στη δικαιοδοσία τους. Στο πλαίσιο δε της επαναληψιμότητας των δράσεων του έργου LIFE GrIn, έχει σχεδιαστεί η εκπαίδευση υπαλλήλων σε τουλάχιστον 10 επιπλέον Δήμους σε όλη την Ελλάδα ξεκινώντας από το Δήμο Θεσσαλονίκης στις 11-12 Οκτωβρίου 2022 με την Ημερίδα Ενημέρωσης και Δικτύωσης με θέμα: Θεσμοθέτηση της Διαχείρισης Αστικού Πρασίνου για την προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, οπότε και αναμένεται η ενημέρωση του Μητρώου με περισσότερους ΧΑΠ, σε εθνικό επίπεδο.

Το έργο LIFE GrIn βρίσκεται σε εξέλιξη.