Νοέμβριος 2019 - LIFE Andros Park

Α) Ταυτότητα έργου

Περιγραφή/Σκοπός

Έχοντας ως στόχο την ολιστική διαχείριση όλων των περιοχών Natura 2000 της Άνδρου με την υποστήριξη και την ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και των εμπλεκόμενων φορέων, το παρόν έργο έρχεται να επεκτείνει τις διαχειριστικές δράσεις, οι οποίες υλοποιήθηκαν από το πετυχημένο έργο LIFE+ ANDROSSPA (2011-2017) για τα πουλιά στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της Άνδρου, και στα υπόλοιπα σημαντικά είδη και οικοτόπους του νησιού αλλά και στην αντιμετώπιση σχετικών απειλών.

Το έργο εστιάζει στην εφαρμογή δράσεων διατήρησης, ώστε να αποκατασταθεί σε σημαντικό βαθμό και να βελτιωθεί η κατάσταση διατήρησης του χερσαίου οικότοπου προτεραιότητας των αλλουβιακών δασών σκλήθρου (91Ε0*), καθώς και των θαλάσσιων ειδών προτεραιότητας, δηλαδή της Μεσογειακής φώκιας, του Θαλασσοκόρακα και του Αιγαιόγλαρου εντός των περιοχών Natura 2000 της Άνδρου. Για να επιτευχθούν τα παραπάνω υλοποιείται μια σειρά μέτρων διατήρησης τόσο στη θάλασσα όσο και στη ξηρά.

Στη θάλασσα:

• Αποτελεσματική διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων που καταλήγουν στη θάλασσα και του εγκαταλειμμένου αλιευτικού εξοπλισμού, ώστε να περιοριστούν τα περιστατικά παγίδευσης και άδηλης αλιείας θαλάσσιων ειδών προτεραιότητας.
• Εφαρμογή μέτρων για τη μείωση του βαθμού αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους τοπικούς αλιείς και τη Μεσογειακή φώκια, μέσω εθελοντικής εφαρμογής μέτρων και δημιουργίας σήματος ποιότητας και προώθησης του αλιευτικού τουρισμού.

Στην ξηρά:

• Προστασία των αλλουβιακών δασών σκλήθρου από φαινόμενα υπερβόσκησης, διάβρωσης του εδάφους, υπερχείλισης των ποταμών και ανεξέλεγκτων πυρκαγιών και αποκατάσταση μέρους του δάσους που καταστράφηκε στο παρελθόν.
• Ex-situ διατήρηση σημαντικών φυτικών ειδών και των σχετιζόμενων -με τα δάση σκλήθρου- μακρομυκήτων.
• Δημιουργία Βοτανικού Κήπου.

Β) Καλές πρακτικές

Οι καλές πρακτικές που αναμένεται να προκύψουν από το έργο είναι:

• Η δημιουργία πρωτοκόλλου για την αποκατάσταση κατεστραμμένων ή υποβαθμισμένων συστάδων σκλήθρου σε Μεσογειακές περιοχές και παραγωγή σχετικού οδηγού.
• Η εφαρμογή μικρής κλίμακας παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της διάβρωσης, των πλημμυρικών φαινομένων και της ανεξέλεγκτης βόσκησης στον οικότοπο προτεραιότητας, με διασφάλιση καλής αναλογίας κόστους-οφέλους, ώστε τα έργα αυτά να μπορούν να υλοποιούνται εύκολα και με μικρό κόστος.
• Η δημιουργία σήματος ποιότητας για αλιευτικά προϊόντα «φιλικά» προς τη Μεσογειακή φώκια.
• Η εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων για την απομάκρυνση πλαστικών απορριμμάτων από το θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον.

Γ) Αποτελέσματα

Τα κύρια αποτελέσματα του έργου μέχρι σήμερα είναι:

• Η φύτευση 3.000 δενδρυλλίων (εμβολιασμένων-αποικισμένων με συμβιωτικούς μικροοργανισμούς) σκλήθρων για την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων ή κατεστραμμένων τμημάτων συστάδων του είδους.
• Η πραγματοποίηση καθαρισμών σε πέντε ακτές, τρεις νησίδες και ένα θαλάσσιο σπήλαιο.
• Η δημιουργία Βοτανικού Κήπου στο Κτήμα Αγαδάκη (Αποίκια).
• Δημιουργία ex situ συλλογών από φυτά και μακρομύκητες που προέρχονται από τις περιοχές παρέμβασης και διατήρηση τους στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στον υπό δημιουργία Βοτανικό Κήπο.
• Η πραγματοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων για το έργο και τα είδη και τον οικότοπο στα οποία στοχεύει.

Tα μελλοντικά-αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου αφορούν τα ακόλουθα:

• Προώθηση του αλιευτικού τουρισμού στο νησί της Άνδρου.
• Καθορισμό, σε συνεργασία με τους αλιείς, εθελοντικών μέτρων για την προστασία της Μεσογειακής φώκιας και σύνδεσή τους με σήμα ποιότητας των προϊόντων τους.
• Υλοποίηση μικρής έκτασης στοχευμένων παρεμβάσεων για την προστασία των συστάδων σκλήθρου στις περιοχές Βόρης και Λεύκων, μέσω καθαρισμών της κοίτης των ρεμάτων, της αποκατάστασης αναβαθμίδων, τοποθέτησης δεξαμενών νερού, απομάκρυνσης καλαμιών κ.ά.
• Νέες φυτεύσεις δενδρυλλίων σκλήθρων προς ολοκλήρωση της αποκατάστασης υποβαθμισμένων ή κατεστραμμένων συστάδων στις περιοχές Βόρης και Λεύκων.
• Τοποθέτηση πλωτών φραγμάτων και πραγματοποίηση υποβρύχιων καθαρισμών για την απομάκρυνση πλαστικών και εγκαταλειμμένων διχτυών από τη θάλασσα και τον βυθό.
• Διοργάνωση εκδηλώσεων διάχυσης των αποτελεσμάτων του έργου και ενημέρωσης του κοινού, συμμετοχή σε συνέδρια με παρουσίαση των σημαντικότερων επιστημονικών ευρημάτων.

Τα αποτελέσματα του έργου μπορούν να αξιοποιηθούν από Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών όπου απαντώνται τα είδη και ο οικότοπος, καθώς και από άλλους φορείς που ασχολούνται με την προστασία των ειδών αυτών.