Ιανουάριος-Μάρτιος 2023 - LIFE BRINE-MINING

Α) Ταυτότητα έργου

Περιγραφή/Σκοπός

Στόχος του Έργου είναι η προσφορά μιας ολοκληρωμένης λύσης για τη διαχείριση λυμάτων ανθρακωρυχείων, συμβάλλοντας έτσι στην εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στον τομέα εξόρυξης άνθρακα, σε όλη την Ευρώπη. Στο πλαίσιο του Έργου, κατασκευάστηκε ένα καινοτόμο πιλοτικό σύστημα το οποίο επεξεργάζεται λύματα ανθρακωρυχείου, με ταυτόχρονη ανάκτηση καθαρού νερού και πολύτιμων αλάτων υψηλής καθαρότητας. Το πιλοτικό σύστημα βρίσκεται στην περιοχή του ορυχείου Ziemowit, στην πόλη Ledziny της Πολωνίας.

Β) Καλές πρακτικές

Το Έργο στοχεύει:

1. Στη προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας – η πιλοτική μονάδα επεξεργάζεται λύματα υψηλής αλατότητας από ανθρακωρυχεία, τα οποία αν καταλήξουν στο περιβάλλον προκαλούν υφαλμύρινση των επιφανειακών υδάτων και ρύπανση των υπόγειων υδροφορέων. Η υφαλμύρινση διαταράσσει τα υδάτινα οικοσυστήματα ενώ η ρύπανση υπόγειων νερών καταστρέφει τις εν δυνάμει πηγές πόσιμου νερού για τους πολίτες.
2. Στην αξιοποίηση συστατικών που περιέχονται στα λύματα ανθρακωρυχείων από άλλους βιομηχανικούς κλάδους – η πιλοτική μονάδα ανακτά πολύτιμα άλατα όπως το υδροξείδιο του μαγνησίου, του οποίου η εμπορική τιμή σήμερα είναι ίση με 1,000 ευρώ τον τόνο. Μέσω της εμπορικής αξιοποίησης αυτών των αλάτων το ίδιο το ανθρακωρυχείο αυξάνει τα έσοδα του, ενώ άλλες βιομηχανίες μπορούν να επωφεληθούν από την αγορά αλάτων σε χαμηλότερες τιμές σε σχέση με τις ισχύουσες.
3. Σε κοινωνικά οφέλη – η υιοθέτηση μιας καινοτόμου λύσης για την επεξεργασία υγρών αποβλήτων υψηλής αλατότητας σε μία περιοχή προσφέρει νέες θέσεις εργασίας, ενώ το καθαρό νερό που ανακτάται από τη μονάδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην άρδευση αλλά και από τους Δήμους για πότισμα πάρκων ή καθαρισμό δημόσιων κτιρίων.

Οι εταίροι του Έργου, επιδιώκοντας τη διάχυση των αποτελεσμάτων του Έργου, χρησιμοποιούν διάφορα επικοινωνιακά εργαλεία, όπως το website (https://brinemining.eu/),  και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook (https://www.facebook.com/lifebrinemining), το Twitter (https://twitter.com/home?lang=el)  και το LinkedIn (https://www.linkedin.com/showcase/life-brine-mining/?viewAsMember=true),  με πάνω από 300 ακόλουθους.  Εκπρόσωποι του ΄Εργου έχουν συμμετάσχει και παρουσιάσει τμήμα των αποτελεσμάτων του σε Συνέδρια και Εκθέσεις. Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα της εταιρείας SEALEAU, εταίρου του Έργου, συμμετείχε στην έκθεση Aquatech τον Νοέμβριο του 2021 στην Ολλανδία, η ομάδα του ΕΜΠ συμμετείχε στο Συνέδριο BeNeLux 2022 for Young Water Professionals τον Απρίλιο του 2022 επίσης στην Ολλανδία, η ομάδα της Lenntech στο Συνέδριο Melpro στη Τσεχία τον Σεπτέμβριο του 2022, και η ομάδα της GIG στο Συνέδριο Διαχείρισης Υδάτων στην Πολωνία τον Οκτώβριο του 2022. Όλες οι ομάδες παρουσίασαν τμήματα του Έργου Brine-Mining.
Για την ευαισθητοποίηση του κόσμου ως προς τις επιπτώσεις της απόρριψης άλμεων από ανθρακωρυχεία, έχει δημιουργηθεί ένα περιβαλλοντικό βίντεο ενώ μέσα στους επόμενους δύο μήνες αναμένεται και η δημιουργία άλλων δύο.
Τον Μάρτιο του 2022, το ΕΜΠ στο πλαίσιο του Έργου διεξήγαγε workshop με θέμα την τεχνολογία εξάτμισης, στο οποίο συμμετείχαν και παρουσίασαν την εργασία τους ως προς τη λειτουργία εξατμιστήρων για την παραγωγή καθαρού νερού εταιρείες και εκπρόσωποι άλλων ερευνητικών Έργων. Συνολικά, το workshop παρακολούθησαν 33 άτομα μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αφαλάτωσης.

Μέχρι τώρα έχουν διεξαχθεί δύο (2) Εκδηλώσεις Διαβούλευσης Ενδιαφερόμενων Φορέων στο πλαίσιο του Έργου. Η 1^η Εκδήλωση διεξήχθη τον Σεπτέμβριο του 2021 με τη συμμετοχή εκπροσώπων της επιστημονικής κοινότητας, του πολιτικού και του βιομηχανικού τομέα, και είχε ως στόχο τον εντοπισμό ευκαιριών αλλά και εμποδίων ως προς την εμπορευσιμότητα του πιλοτικού συστήματος στον βιομηχανικό κλάδο. Η 2^η Εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2022 με εκπροσώπους όλων των Πολωνικών εταιρειών εξόρυξης άνθρακα, του δημόσιου τομέα (υπουργεία, εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης), και Πανεπιστημίων. Στόχος της Εκδήλωσης ήταν η επίδειξη της πιλοτικής μονάδας του Έργου στους συμμετέχοντες.
Το σχέδιο αναπαραγωγής του Έργου είναι η επεξεργασία ενός ακόμα ρεύματος λυμάτων από ανθρακωρυχείο με διαφορετική σύσταση από αυτό που επεξεργάζεται η μονάδα προς το παρόν. Το ρεύμα αυτό προέρχεται από άλλο ορυχείο της εταιρείας PGG, που είναι και η ιδιοκτήτρια εταιρεία του ορυχείου Ziemowit.
Το σχέδιο μεταφοράς της καινοτόμου τεχνολογίας του Brine-Mining σε διαφορετικό τομέα είναι η επεξεργασία υγρών αποβλήτων από ορυχείο εξόρυξης καλίου. Έχουν ήδη σταλεί επιστολές εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε όλες τις εταιρείες εξόρυξης καλίου της Ευρώπης από το ΕΜΠ.

Στο εγγύς μέλλον θα διεξαχθεί ένα ακόμα workshop με θέμα τη σπουδαιότητα της επεξεργασίας της άλμης στην περιοχή της ΕΕ σήμερα. Η κατάσταση της τρέχουσας ενεργειακής ζήτησης, λόγω του πολέμου, καθιστά τον άνθρακα κύρια πηγή παραγωγής ηλεκτρισμού, παρά την Ευρωπαϊκή Στρατηγική προς την κατεύθυνση παραγωγής καθαρότερης ενέργειας. Η επεξεργασία της άλμης των ανθρακωρυχείων είναι απαραίτητη για την αποφυγή περιβαλλοντικής επιβάρυνσης τόσο στο έδαφος όσο και στα ύδατα, σε όλη την έκταση της ΕΕ. Εκπρόσωποι Ευρωπαϊκών Έργων, Ινστιτούτων και Εταιρειών θα προσκληθούν στο workshop ώστε να υπάρξει ανταλλαγή τεχνογνωσίας ως προς τις τεχνολογίες μεμβρανών & εξάτμισης με στόχο τη μείωση των εκροών άλμεων στο περιβάλλον.
Παράλληλα, θα δημιουργηθεί μία ψηφιακή πλατφόρμα με στόχο την ανάπτυξη ενός δικτύου φορέων και εταιρειών με κοινή συνισταμένη το ενδιαφέρον τους για τις άλμες που παράγονται κατά την εξόρυξη ορυκτών.  Εταιρείες που διαθέτουν άλμες από εξόρυξη θα έρθουν σε επαφή με φορείς ή εταιρείες που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν άλμες με συγκεκριμένες προδιαγραφές, καθώς επίσης και με παρόχους τεχνολογίας που ενδιαφέρονται να επεξεργαστούν τις άλμες.      

Γ) Αποτελέσματα

Η πιλοτική μονάδα λειτουργεί εδώ και έξι (6) μήνες στο ορυχείο του Ziemowit. Τα αποτελέσματα ως τώρα είναι θετικά, καθώς γίνεται ανάκτηση τεσσάρων (4) αλάτων: υδροξειδίου του μαγνησίου, ανθρακικού ασβεστίου, θειϊκού ασβεστίου και χλωριούχου νατρίου σε ποσοστό άνω του 90% της εισερχόμενης ροής στη μονάδα. Από την ανάλυση του καθαρού νερού που ανακτάται ως τώρα, φαίνεται πως η αγωγιμότητα της άλμης που εισέρχεται στη μονάδα μειώνεται πάνω από 100 φορές! Στόχος του Έργου είναι η λειτουργία της μονάδας σε πλήρη κλίμακα έτσι ώστε η απόρριψη άλμεων στο περιβάλλον από το ορυχείο Ziemowit να είναι μηδενική στο απώτερο μέλλον!

Τα αποτελέσματα του Brine-Mining είναι χρήσιμα για τις εξορυκτικές βιομηχανίες της ΕΕ, καθώς παρέχει την κατάλληλη τεχνογνωσία για την πλήρη επεξεργασία άλμεων από ανθρακωρυχεία, ενώ ως το τέλος του Έργου θα διατεθούν και στοιχεία για την επεξεργασία άλμεων από εταιρείες εξόρυξης καλίου. Επίσης, τα αποτελέσματα του Έργου μπορούν να βοηθήσουν και στην χάραξη της Ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα προστασίας του περιβάλλοντος. Όλα τα δεδομένα του Έργου έχουν ενσωματωθεί στα παραδοτέα του στα οποία έχουν πρόσβαση οι αρμόδιοι φορείς της ΕΕ για την υλοποίηση του Έργου.

Στις αρχές του 2023 θα διεξαχθεί το 2^ο workshop του Brine-Mining με θέμα την αναγκαιότητα επεξεργασίας της άλμης στην Ευρώπη του σήμερα. Τον Μάρτιο του 2023 θα πραγματοποιηθεί στην Πολωνία η 3^η Εκδήλωση Διαβούλευσης Ενδιαφερόμενων Φορέων του Έργου, ενώ παράλληλα τον ίδιο μήνα θα ξεκινήσει και η δράση αναπαραγωγής του Έργου, κατά την οποία θα γίνει επεξεργασία του 2^ου ρεύματος λυμάτων ανθρακωρυχείου από τη μονάδα. Στο πλαίσιο του Έργου θα πραγματοποιηθεί αργότερα και ένα Διεθνές Συνέδριο με θέμα τη διαχείριση άλμεων για τη προστασία του περιβάλλοντος.