Μάιος 2018 - LIFE Natura2000 Value Crete

Α) Ταυτότητα έργου

Περιγραφή/Σκοπός

Αντικείμενο του έργου LIFE Natura2000Value Crete είναι ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η υλοποίηση μιας εκστρατείας περιβαλλοντικής ενημέρωσης του πληθυσμού που κατοικεί και δραστηριοποιείται εντός των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 (αγρότες, κτηνοτρόφοι, κυνηγοί, εργαζόμενοι στον τουριστικό τομέα, υπάλληλοι δημόσιων υπηρεσιών και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, μηχανικοί, μαθητές, φοιτητές, επισκέπτες), αλλά και του ευρύτερου πληθυσμού της Κρήτης για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική αξία των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο NATURA 2000. Απώτερος σκοπός του έργου είναι η ανάδειξη της πολύτιμης συνεισφοράς των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στην κοινωνική ευημερία και οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, η προώθηση εναλλακτικών – περιβαλλοντικά ωφέλιμων – οικονομικών δραστηριοτήτων και η καλλιέργεια δεξιοτήτων του τοπικού πληθυσμού, έτσι ώστε να εμπλακεί ενεργά στην προστασία της βιοποικιλότητας στην Κρήτη.

Κύριοι στόχοι των δράσεων περιβαλλοντικής επικοινωνίας που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του έργου, είναι:

1. Η ενημέρωση για την οικολογική αξία των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή του Δικτύου NATURA 2000 και την ενσωμάτωσή τους σε δραστηριότητες σε αγροτικές περιοχές, καθώς και τις δυνατότητες χρηματοδότησης για την ανάπτυξη «πράσινης» οικονομίας στον αγροτικό χώρο.
2. Η αλλαγή στάσης του τοπικού πληθυσμού απέναντι στις προστατευόμενες περιοχές, έτσι ώστε να μην θεωρούνται ανασταλτικός παράγοντας, αλλά κίνητρο για ισόρροπη τοπική ανάπτυξη.
3. Η καλλιέργεια δεξιοτήτων σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (π.χ. εργαζόμενοι στον τουρισμό, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, φοιτητές) για να συμμετέχουν στην προστασία της βιοποικιλότητας και να αναγνωρίζουν τη διατήρηση και την προστασία του περιβάλλοντος ως ευκαιρία για την τοπική ανάπτυξη.

Τέλος, το έργο αποσκοπεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για την ανάπτυξη και άλλων πρωτοβουλιών περιβαλλοντικής επικοινωνίας σε άλλες περιοχές της χώρας που εντάσσονται στο Δίκτυο NATURA 2000. Για τον λόγο αυτό, στο πλαίσιο του έργου θα εκδοθεί ένας Οδηγός Επικοινωνίας για την οικολογική, κοινωνική και οικονομική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000.

Β) Καλές πρακτικές

Η Στρατηγική Επικοινωνίας του έργου βασίστηκε σε δράσεις που αφορούσαν στην έρευνα για τη γνώση, τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των ομάδων στόχου και των κοινωνικών εταίρων για τις περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες. Τα μηνύματα του έργου ήταν τα ακόλουθα:

• NATURA 2000 Ζωή για όλους
• NATURA 2000 Φροντίδα, αγαθά, επένδυση
• NATURA 2000 Σπόρος ανάπτυξης
• NATURA 2000 Αγαθά κορυφής
• NATURA 2000 Θάλασσα ζωής

Οι περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 χωρίστηκαν σε αγροτικές, ορεινές και παράκτιες περιοχές, όπου έγινε καταγραφή τόσο των οικοσυστημικών υπηρεσιών τους όσο και των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην αποκαλούμενη «Πράσινη» Οικονομία.

Εκδόθηκαν Ενημερωτικοί Οδηγοί για τις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων στις τρεις προαναφερόμενες κατηγορίες των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000, ενώ το ενημερωτικό υλικό του έργου απέβλεπε στην ενημέρωση για την αξία της προστασίας της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών.

Εκδόθηκε Ερμηνευτικός Οδηγός για επαγγελματίες τουρισμού, ενώ έμφαση δόθηκε στην προβολή των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών μηνυμάτων, καθώς και του ντοκιμαντέρ του έργου. Στην Έκθεση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης λειτουργεί από το 2016 η «Αίθουσα NATURA 2000», που με διαδραστικά συστήματα ενημερώνει όλους τους επισκέπτες για τις περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 της Κρήτης και τις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων.

Τέλος, πραγματοποιήθηκαν σειρά εργαστηρίων (workshops), ανοικτών συναντήσεων, ημερίδων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων για τη θεματική του έργου σε όλη την Κρήτη.

Γ) Αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα του έργου είναι συνοπτικά τα ακόλουθα:

• Σημαντικό μέρος του πληθυσμού που κατοικεί και δραστηριοποιείται επαγγελματικά σε περιοχές εντός του Δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη, αλλά και των απασχολούμενων στο δημόσιο τομέα, είναι ενήμεροι για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στις προστατευόμενες περιοχές της Κρήτης.
• Ο ευρύτερος πληθυσμός της Κρήτης είναι ενήμερος για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στις περιοχές εντός του Δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη.
• Η εκπαίδευση σε επαγγελματίες του τουρισμού, σε φοιτητές του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου Κρήτης και σε δημοσιογράφους / εργαζόμενους σε μέσα ενημέρωσης αναμένεται να έχει πολλαπλασιαστικό όφελος τόσο στην ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής αξίας των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στις επαγγελματικές τους δραστηριότητες με περιβαλλοντικά ωφέλιμο τρόπο, όσο και γενικότερα στην προστασία της βιοποικιλότητας.
• Ανάπτυξη συμπεριφοράς φιλικής προς το περιβάλλον από τον τοπικό πληθυσμό.
• Μείωση των ανθρωπογενών πιέσεων σε ευαίσθητα οικοσυστήματα και της θνησιμότητας συγκεκριμένων προστατευόμενων ειδών λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
• Ενσωμάτωση της οικολογικής αξίας του Δικτύου NATURA 2000 στην τοπική κοινωνία και οικονομία.
• Σχέδιο για τη μετάβαση σε μια «πράσινη» οικονομία, μέσα από τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας και ανάπτυξη δεξιοτήτων.